Sinh con ra ắt hẳn bố mẹ nào cũng mong muốn con mình khỏe mạnh, thông minh, biết yêu thương, quan tâm người khác. Đặc biệt, có một đức tính không thể thiếu đối với mỗi người đó chính là sống có trách nhiệm với chính bản thâ, với người khác và với xã hội.
Vậy làm thế nào để dạy con sống có trách nhiệm ngay từ lúc bé còn nhỏ? Sau đây chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu một vài gợi ý nhé!
1. Bắt đầu bằng những việc nhỏ
Giải thích cho con về sống có trách nhiệm
Có rất nhiều thói quen nhỏ tưởng chừng không đáng quan tâm nhưng thực chất nếu để lâu sẽ ảnh hưởng rất lớn đến quá trình phát triển của bé. Khi còn nhỏ bé sẽ không thể nào hiểu được thực chất trách nhiệm là gì và nó có tầm quan trọng đối với cuộc đời của mỗi người ra sao. Do đó, việc đầu tiên bố mẹ cần làm chính là giải thích nhẹ nhàng cho bé hiểu về trách nhiệm kết hợp với việc vận dụng vào thực tế.
Chẳng hạn, khi bé cảm thấy chán khi làm một công việc và bỏ giữa chừng, mẹ có thể nói về sống có trách nhiệm bằng cách nêu ra một câu chuyện đơn giản về hậu quả của việc thiếu trách nhiệm như “Nếu mẹ đang nấu bữa tối cho cả nhà mà mẹ chán rồi bỏ dở đó đi làm việc khác thì tất nhiên bữa đó, cả nhà mình sẽ phải nhịn đói hoặc đi ăn ngoài”, hay “ Nếu con không đánh răng mỗi ngày và ăn quá nhiều đồ ngọt răng con sẽ bị sâu”…
Ngoài việc giải thích cho bé hiểu mẹ cũng có thể tập cho bé làm một số công việc như: Dọn dẹp đồ chơi sau khi chơi, dọn dẹp phòng của bé, tự mặc quần áo, vệ sinh cá nhân… Những việc làm đó không chỉ giúp bé biết tự giác và yêu lao động mà còn giúp bé biết sống tự lập và có trách nhiệm hơn.
2. Chọn việc phù hợp với khả năng của bé
Không thể dạy một bé gái 1 tuổi phải có trách nhiệm tự vệ sinh cá nhân cho chính mình được. Điều quan trọng và cần thiết đối với sự trưởng thành và hoàn thiện bản thân mỗi người đó chính là thời gian và phương pháp.
Mỗi bố mẹ cần biết được đặc điểm tâm lý và nhận thức để biết cách điều chỉnh phương pháp dạy bé sao cho phù hợp. Khi được làm những công việc phù hợp với khả năng của mình, bé sẽ cảm thấy thoải mái, vui vẻ, không bị áp lực và cũng không nhàm chán.
Đồng thời, vì trẻ em chóng quên và chóng chán nên khi giao cho bé một công việc phù hợp với khả năng của bé, mẹ nên thường xuyên nhắc nhở để bé có trách nhiệm và hoàn thành công việc tốt hơn.
3. Lắng nghe và tôn trọng bé
Lắng nghe và tôn trọng bé để bé sống có trách nhiệm
Mỗi người đều mong được tin tưởng và công nhận, cũng như vậy, đối với trẻ em, các bé rất cần sự lắng nghe và tôn trọng từ bố mẹ. Có nhiều bậc phụ huynh nghĩ rằng trẻ còn nhỏ, chưa biết gì và luôn áp đặt mọi việc. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia tâm lý cho rằng, việc không được bố mẹ lắng nghe và tôn trọng cũng sẽ làm bé có phản ứng ngược lại như chính cách bố mẹ đã làm với chúng. Việc này cũng sẽ khiến bé không biết lắng nghe, chia sẻ và có trách nhiệm với những người xung quanh.
4. Dạy bé không được đổ lỗi cho người khác hay hoàn cảnh
Dạy trẻ không đỗ lỗi cho hoàn cảnh hay người khác
Ngay từ khi còn nhỏ, bố mẹ Việt đã có tạo cho con nhiều thói quen đổ lỗi như khi con va phải tường, vấp ngã rồi khóc lóc ăn vạ. Thay vì giải thích cho bé hiểu do bé không cẩn thận nên mới bị như thế thì bố mẹ lại vờ “đánh” cái tường hoặc những thứ đã làm đau bé. Lâu dần, vô tình sẽ khiến cho bé không biết nhận lỗi về mình và sữa lỗi mà chỉ biết trách móc và đổ lỗi cho những yếu tố khác.
Dạy bé biết cách nhận khuyết điểm và không có thói quen đổ lỗi sẽ giúp bé biết khắc phục, hoàn thiện bản thân và biết sống có trách nhiệm hơn.
Thùy Hương
